زاویه های پنهانی عدم باورمندی گروه طالبان به صلح+ تحلیل

کابل

نویسنده نیلوفر مستعد

بر اساس توافق نامه آمریکا و گروه طالبان در پایان ماه فبروی سال جاری در دوحه پایتخت قطر، از سوی طالبان خشونت ها باید کاهش پیدا میکرد، روند آزاد سازی زندانیان حکومت نزد طالبان سرعت میگرفت، اما  برعکس نه خشونت ها کاهش پیدا کرد، نه با وجود رهایی ۲۷۱۰ تن از جنگجویان این گروه از سوی دولت رهایی سربازان حکومتی از سوی این گروه سرعت گرفت و نه تا هنوز مذاکرات بین الافغانی آغاز شده است، اگر به تمامی اقدامات گروه طالبان بعد از توافق صلح نظر انداخته شود در می یابیم که این گروه به صلح بی باور اند، حالا سوال اساسی اینجست که چرا این گروه به صلح بی باور بوده از خشونت کار میگیرند؟

کارشناس گروه بین المللی بحران به این عقیده است که تبادله زندانیان که برای اعتماد سازی از سوی ایالات  متحده آمریکا در نظر گرفته شده است و از سوی حکومت افغانستان در حال اجرا شدن است، نه تنها که موفق به ایجاد اعتماد نشده بلکه مانع پیشرفت در این گفتگو ها نیز شده است.

به باور یکی از این کارشناسان بنام اندریو واتکینز، طالبان میخواهند به جنگ ادامه بدهند تا خواست آنان در مذاکرات احتمالی با دولت افغانستان بر آورده شود، به باور این کارشناس امور افغانستان، حتی اگر طالبان نسبت به صلح جدی هم باشند، هیچ دلیل خوبی از دید منطق داخلی این گروه، برای جلوگیری از جنگ وجود ندارد تا زمانی که احساس کنند که منافع شان دریک توافق صلح تضمین میشود.

با توجه به دیدگاه های این کارشناس می توان گفت، طالبان پیش از آن که به منافع ملی فکر کنند به منافع فردی خود می اندیشند، اما همیشه منافع فردی را در چوکات منافع ملی مطرح میکنند، آنچه از عملکرد این گروه بدست می آید بی باوری این گروه به این پروسه است، طالبان میخواهند در پروسه صلح بجای این که روی مسایل بزرگ ملی صحبت شود روی چگونگی دست یافتن آنها به قدرت بحث صورت میگیرد، و از طرفی اگر طالبان به صلح حتی باورمند هم باشند و بخواهند به این پروسه دست یابند، ساختار داخلی این گروه مانع بزرگ برای دست یابی آنان به صلح دایمی در کشور خواهد شد.

بطور مثال یک عده از افراد طالبان به این عقیده اند که صلح ضرورت همه است و باید پروسه صلح مطابق به خواسته های دو طرف تسریح بخشیده شود، ولی در کنار آن عده دیگری سر گروپ ها و افراد کلیدی آنان صلح میخواهند و بر حاکمیت امارت اسلامی نیز تاکید دارند که این ممکن نیست به همین دلیل بسیاری از افراد کلیدی آنان نسبت به گفتگو های صلح بی باور شوند.

طالبان از یک طرف رابطه های تنگاتنگ با شبکه های ترویستی داخلی و منطقه ای دارند  و از طرف دیگر تضمین های به جانب آمریکا نیز سپرده اند که با این گروه های تروریستی رابطه خود را قطع نموده و در مقابل آنها می جنگند در حالیکه طالبان هرگز قادر به این کار نبوده و نیستند، به دلیل اینکه پاکستان یکی از عامل بزرگ عدم دستیابی این گروه به صلح دایمی در افغانستان است، پاکستان طالبان را از بدو تاسیس در محور سیاست خارجی خود نسبت به افغانستان چرخانیده است و اکنون نیز در پی تحقق منافع خود است و این مورد را درست میداند که صلح در افغانستان به معنی این خواهد بود که دست از مداخلات در این کشور قطع خواهد شد، بناءً  پاکستان تلاش میکند تا طالبان را به هر طریق که میشود به صلح بی باور سازد.

طالبان با توجه به تمامی مشکلات که فراروی آنها قرار دارد دست یابی به صلح را از راه مذاکره آن هم با کاهش خشونت و یا آتش بس منتفی میدانند و میخواهند با ادامه خشونت ها و تقویت صفوف نظامی خود عامل فشار بزرگ بالای حکومت افغانستان شوند، تا در مذاکرات احتمالی بجای این که دو طرف در پله های ترازوی با وزن یکسان قرار داشته باشند، این گروه با وزن بیشتر خواسته های بیشتر خود را مطرح میکند که هم خواسته های حامیان این گروه مدنظر باشد و هم خواسته های فرماندهان نظامی و سیاسی آنان.

اما به نظر میرسد که طالبان در سنجش خود به خطا رفته اند، زیرا اگر طالبان به این عقیده باشند که از راه نظامی میتوانند فشار لازم را بر حکومت افغانستان وارد نمایند سخت در اشتباه اند زیرا تمامی فشار های آنان تا کنون نتیجه بخش نبوده است و تمامی نقشه های آنان برای تصرف ولایات ویا مراکز شهر ها نقش بر آب گردیده است .

پس لازم است که سران طالبان به معنی واقعی باید نشان بدهند که به صلح باورمند اند و این مورد را باید عملی نشان بدهند و از خواسته های بی مورد خود بگذرند زیرا از راه نظامی آنان نه تنها موفق نمیگردند بلکه ادامه این جنگ ها به ضرر مردم افغانستان خواهد بود و بس.