تحلیل
نویسنده محمد عارف نظری
القاعده عامل حملات ویرانگر ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا بود، اما موقعیت این گروه در یک دهه اخیر با قدرت گرفتن گروه “دولت اسلامی” (داعش) تضعیف شده است.
رهبران دست اول این گروه همواره در حال زنده نگهداشتن جسد نیم جان گروه خود از یک جا به جای دیگر و از یک کشور به کشور دیگر عودت کرده اند، و بعد از مریضی ایمن الظواهری تعدادی از افراد مهم این گروه گمان می رفت که جانشین وی شوند که یکی از این افراد عبدالله احمد عبدالله مشهور به ابومحمد المصری بود.
اما اکنون یک منبع موثق گفته است که ابومحمد المصری یکی از رهبران ارشد القاعده در منطقهی پاسداران تهران کشته شده است، عبدالله احمد عبدالله مشهور به ابومحمد المصری از موسسان اولی القاعده، آگاه در امور مواد انفجاری و مغز متفکر حملات انتحاری و انفجاری شبکهی القاعده بوده است، جمع بندی متواتر اکثر سازمانهای امنیتی غربی بر این بود که ایمن الظواهری از سرطان کبد رنج میبرد و دیگر نمیتواند القاعده را رهبری کند.
او کاملا نقش بر زمین شده و باید کبد وی تحت جراحیهای پیشرفته قرار گیرد، در چنین شرایطی، سازمان القاعده برای اداره امور خود نیازمند یک رهبر یا فرمانده فعال و پرکار دارد به گفته عطا، شورای مرکزی القاعده خواستار بیعت [موقت] با «ابو محمد المصری» مدیر شاخههای آفریقای القاعده شده است، ابو محمد المصری یا «عبدالله احمد عبدالله المصری» از افراد بسیار نزدیک به اسامه بن لادن بود و حمزه بن لادن نیز به دامادی وی درآمد.
ابو محمد المصری متولد سال ۱۹۶۳ میلادی کمتر از ۶۰ سال سن داشته و از نظر سلامت جسمی نیز در وضعیت مناسبی به سر میبرد، او در گذشته فوتبالیست حرفهای و بازیکن باشگاه «غزل المحلة» از استان «غربیه» مصر بود که در دهههای ۷۰ تا ۹۰ میلادی در زمره قویترین باشگاههای فوتبال مصر محسوب میشد، ابو محمد بابت اتهام در طراحی عملیات انفجار سفارت آمریکا در تانزانیا و کنیا از سال ۱۹۹۸ میلادی در لیست تروریستهای تحت تعقیب آمریکا قرار دارد.
در این حمله ها، 224 غیرنظامی کشته و بیش از 5000 نفر دیگر نیز زخمی شدند دفتر تحقیقات فدرال آمریکا جایزه ۱۰ میلیون دلاری برای کسب اطلاعات از وی تعیین کرده است، عبدالله یکی از رهبران اصلی القاعده و عضو شورای رهبری القاعده تحت عنوان «مجلس الشورا» است. عبدالله یک مسئول امور مالی، تسهیلگر، و برنامه ریز عملیاتی مجرب برای القاعده است، در دهه 90 میلادی، عبدالله آموزش های نظامی را برای نیروهای عملیاتی القاعده و قبایل سومالیایی که بر علیه نیروهای ایالات متحده آمریکا در موگادیشو در طول «عملیات بازگرداندن امید» می جنگیدند، فراهم نموده است.
از سال 1996 تا 1998 میلادی، او چندین اردوگاه آموزشی القاعده در افغانستان را اداره کرد، پس از این بمب گذاری ها، عبدالله تحت حفاظت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران (IRGC)، به ایران نقل مکان کرد، در سال 2003، مقامات ایرانی او و دیگر رهبران القاعده را تحت بازداشت خانگی قرار دادند، در ماه سپتامبر سال 2015 میلادی، عبدالله و دیگر رهبران ارشد القاعده در ازای بازگرداندن یک دیپلمات ایرانی که توسط القاعده در یمن ربوده شده بود، آزاد شدند.
مرگ وی میتواند یک ضربه شدید بر پیکر نیم جان گروه القاعده باشد، اما اینکه تا کدام اندازه احتمال کشته شدن وی در تهران درست بوده میتواند دقیق معلوم نیست مگر به هر حال از دست رفتن مهره کاربردی مانند ابومحمد بر القاعده جبران ناپذیر است، با ایجاد گروه دولت اسلامی بازار جهاد القاعده کمرنگ شد تا جایی که اکنون اندیشه تروریستی آن دیگر خریداری ندارد، شاید بعد از ابو محمد و چند تن محدود افرادی که با اسامه بن لادن روابط نزدیک داشتن و اکنون همه به سن کهولت و پیری رسیده اند، کسی با انگیزه قبلی موجود در این سازمان به اداره آن نپردازد که بی شک بزودی سبب انهدام کلی این گروه خواهد شد.
یکی بزرگترین علل ورود آمریکا به افغانستان موجودیت این گروه در خاک این کشور بود که فعلا به حیث یک گروه کمتر دیده شده اما فعال عرض اندام کرده است.